मेघनाथ साहा ( ६ ऑक्टोबर १८९४ - १६ फेब्रुवारी १९५६ )

भारतीय खगोलशास्त्रन्य मेघनाथ साहा यांची छबी असलेले भारत सरकारने प्रकाशीत केलेले १ रुपया किंमतीचे हे टपाल तिकीट.

माझ्या माहितीनुसार या तिकीटाचे प्रकाशन वर्ष : १९९३

मेघनाथ साहा हे पदार्थविन्यान क्षेत्रातील एक अग्रणी संशोधक. त्यांनी शोधलेले ’साहा समीकरण’ ता-यांच्या अंतरंगातील विविध रासायनिक व भौतीक क्रियांबद्दल माहिती मिळवण्यात उपयुक्त ठरते. त्याचबरोबर त्यांनी अणु तसेच पदार्थविन्यानाच्या शाखेत अनेक विषयांमध्ये मोलाचे योगदान दिले आहे.

याचबरोबर त्यांनी भारताच्या अणु कार्यक्रमाच्या पायाभरणीत मोलाची भुमिका बजावली. बंगालमधील नद्यांच्या पुराच्या समस्येवर तत्कालीन सरकारचे लक्ष वेधून घेण्यातही त्यांनी मोलाची कामगिरी बजावली. एक वैन्यानीक हा कायम समाजापासून व समाजाच्या समस्यांपासून दूर आपल्याच विश्वात वावरतो या सर्वमान्य संकल्पनेला त्यांनी आपल्या वर्तणुकीतुन चुक सिद्ध केले.

त्यांच्या जन्मशताब्दीनिमीत्त ह्या टपाल तिकीटाचे प्रकाशन करण्यात आले असावे असा माझा अंदाज आहे.

टीप : ब्लॉग वाचकांस त्यांच्याकडील एखादे टपाल तिकीट माझ्या संग्रहास द्यावेसे वाटले तर माझ्या ई-मेल (sameercbhide@gmail.com) वर संपर्क साधा, मी आपला ऋणी राहीन.